Meest voorkomende tandpathologieën bij paarden.
In de vorige blogposts werd er kennis gemaakt met de anatomie van het paardenhoofd en de tanden. In deze blog worden de tandpathologiën besproken die, naar mijn mening, het meest voorkomen
Haken
Een veelvoorkomende tandpathologie zijn de haken. Deze afwijking kan zowel vooraan als achteraan in de mond voorkomen. In mijn vorige blogpost (‘De anatomie van het paardengebit’) is duidelijk geworden dat de maxilla niet enkel breder is dan de mandibulla, maar dat de maxilla ook vaak ook iets langer is dan de mandibula (bragygnatie inférior). De tweede maxillaire premolaar komt op die manier meer naar voren te staan dan de tweede mandibulaire premolaar. De bovenste en onderste tanden staan met andere woorden niet mooi op elkaar. Hierdoor zal de permanente slijtage niet op het volledige tandoppervlak inwerken, maar slechts op een gedeelte waardoor een voorste maxillaire haak ontstaat.
Achterste haak
In het geval van een achterste haak doet zich het omgekeerde voor. De onderkaak is hierbij langer dan de bovenkaak (brachygnatie supérior). Door de partiële occlusie en de daar bijhorende (gedeeltelijke) slijtage van de tanden, ontwikkelt zich een achterste haak. Zowel een voorste als achterste haak beïnvloeden het maalproces in negatief zin.
Tandsteen
Vaak zien we rond de haaktanden een opeenhoping van tandsteen (of tandplak). Dit kan ook in mindere mate voorkomen op de snijtanden en op (niet-functionele- maaltanden). Het is een agglomeraat van mineralen die aanwezig zijn in het speeksel en organische bestanddelen uit het voeder die zich op de tand vastzetten. Het is een voedingsbodem voor verscheidene bacteriën. Wanneer het tandvlees (gingiva) betrokken geraakt in het proces zal dit een ontsteking teweeg brengen. Het paard zal afweerreacties vertonen. Wanneer dit niet behandeld wordt, zal de infectie doordringen tot de wortel waardoor het paard zo de tand zal verliezen.
Zijdelingse emailpunten
Een andere veel voorkomende aandoening zijn de zijdelingse emailpunten. Deze punten zijn opgebouwd uit email (zie blog ‘De bouwstenen van het paardengebit’). Ze ontstaan aan de buitenzijde (buccale zijde) van de maxillaire maaltanden en aan de binnenzijde (linguale zijde) van de mandibulaire maaltanden. Dit door het proces van continue ‘groei’ van de tanden en omwille dat de maxilla breder is dan de mandibula. Deze punten kunnen zeer scherp worden, en diepe mucosae-laesies veroorzaken tijdens het eten en rijden in de wang en tong.
Diastema
Normaliter sluiten in een gezond paardengebit, opeenvolgende tanden mooi tegen elkaar aan. In sommige gevallen is het echter zo dat is er wel een kleine (spleetvormige) ruimte tussen twee tanden aanwezig is. Dit wordt in de diergeneeskunde een diastema genoemd. In deze spleet zal zich voeder opstapelen. Na verloop van tijd zal dit voeder fermenteren en dit kan aanleiding geven tot een ontsteking van het tandvlees. Vaak wordt het ontstoken weefsel geïnfecteerd door bacteriën. Wanneer een diastema niet wordt behandeld, kan dit aanleiding geven tot tandvleesrectractie, periodontitis en botresorptie. Dit zijn zeer pijnlijke processen waarbij het paard de aangetaste tand(en) finaal kan verliezen. Beter voorkomen dan genezen is dus de boodschap!
Andere veel voorkomende aandoeningen zijn dwarse kammen, cariës en tandfracturen.
